تحلیل عملکرد طرح سهام عدالت

در جوامع مختلف حمایت از گروه های آسیب پذیر و بهبود توزیع درآمد همواره یکی از دغدغه های دولت‌ها، اقتصاددانان و جامعه شناسان بوده است. توزیع درآمد نه تنها از موضوع‌های اقتصادی است بلکه از شاخص‌های مهم اجتماعی و سیاسی نیز تلقی می‌گردد. در ج. ا. ایران نیز یکی از اهداف دولتها همواره دستیابی به توزیع برابرتر درآمد و تحقق عدالت اجتماعی بوده است. یکی از اقدامات مهم در این راستا که در دولت نهم با شعار عدالت و مهرورزی به منصه ظهور رسید، اجرای طرح سهام عدالت بود. توزیع درآمد و حمایت از اقشار آسیب پذیر و تأمین درآمدهای پایدار برای آنان، گسترش خصوصی سازی و کوچک شدن حجم دولت، افزایش ثروت شهروندان از آثار اجرای طرح سهام عدالت می باشد. لیکن یکی از آثار حایز اهمیت طرح، گسترش فرهنگ سهامداری و ارتقا آگاهی‌های عمومی در جهت سرمایه گذاری در بازارهای مولد به جای سفته بازی در بازارهای موازی می باشد. یک از اقدامات مهم در اجرای طرح، شناسایی مشمولین بود که با توجه به رویکرد حمایتی طرح از اقشار آسیب پذیر و بهبود توزیع درآمد، ابتدا دو دهک پایین درآمدی را مورد پوشش قرار گرفتند و برای این مرحله 50 درصد تخفیف در ارزش سهام واگذاری نیز لحاظ گردید. سپس به تدریج گروههای دیگری به این طرح پیوستند و تا کنون بیش از 40 میلیون سهامدار را پوشش می دهد. از سال 1385 تاکنون بخشی از سهام تعداد 62 شرکت مشمول واگذاری در 8 صنعت مهم و راهبردی کشور، از جمله پتروشیمی، پالایشگاهی، نیروگاهی، کانه های فلزی، خودرو، بانکها، سیمان، فلزات اساسی به سبد سهام عدالت تخصیص یافته است. اهم شرکتهای اختصاص داده شده که اکنون در بورس اوراق بهادار جزو فعالترین سهام های بازار سهام می باشند، عبارت از: ملی صنایع مس، فولاد خوزستان، فولاد مبارکه، چادرملو، گل گهر، مخابرات ایران، پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت اصفهان، پتروشیمی مارون، بانک ملت، بانک تجارت، و ....می باشد. میزان واگذاری سهام شرکت های دولتی به سهام عدالت از ابتدای دولت نهم مجموعا معادل 7/444 هزار میلیارد ریال می باشد.